Bài Thực Tập số 15 KHỐI CẦU CẦU VỒNG

Akong Tulku Rinpoche
Kagyu Samye Ling 1987, L’art de dresser le tigre intérieur Akong Rinpoche, 1991 Sand, Paris
Việt dịch: Nguyễn An Cư – Nhà xuất bản Thiện Tri Thức, 2001

Cuốn sách này được hồi hướng cho sự nở hoa
của lòng khiêm hạ, bình an và trí huệ trong thế giới

Bài Thực Tập số 15
KHỐI CẦU CẦU VỒNG

Thật dễ dàng để cho mình bị cuốn đi bởi bạo lực của một số tình cảm và cảm xúc của mình, dù cho sau đó sự việc này sẽ gây ra không ít vấn đề và khổ đau, như chắc chắn bạn đã từng kinh nghiệm. Vậy thì người ta nên học nhận biết những cơ chế xúc tình để có thể hiểu chúng và sau đó kiểm soát chúng tốt hơn.

Đó chính là mục tiêu của thực tập này mà từ ngữ chủ đạo là hiểu. Chẳng hạn nếu người ta có một tính khí ghen tuông, thì không phải tự nói với mình không nên có nó mà người ta chữa lành khỏi nó. Hơn nữa phải biết rằng khi hành động dưới sự thống trị của ghen tuông, người ta tự làm hại mình và người khác trong khi tự cho là thương yêu và muốn đem lại hạnh phúc ; người ta làm hư hỏng sự tự do của mình và làm mất lý trí. Chính là hiểu sự ghen tuông làm nhiễm độc cuộc đời ta đến mức độ nào mà người ta muốn thoát khỏi nó. Và cũng như thế với những xúc cảm khác làm rối loạn những ý nghĩ của chúng ta và xé rách trái tim chúng ta, chưa nói đến những tàn phá mà những xúc cảm đó gây ra quanh chúng ta.

Thực tập này phân thành sáu phần, mỗi phần căn cứ trên sự quán tưởng một ánh sáng màu sắc riêng biệt, trong suốt và không thể sờ nắm, chứa đựng một năng lực chữa lành, kể về cả thể xác và tinh thần (ví dụ, nếu người ta đau đầu, hay chỗ nào khác, người ta có thể tưởng tượng ánh sáng đến chiếu sáng chỗ đau đó và có sự nhẹ nhõm, như một món thuốc).

Niềm tin có một vai trò quan trọng ở đây : phải xem những ánh sáng có màu sắc này như sự biểu lộ của tiềm năng chữa lành của tâm thức ; cách chữa trị ung thư hiện đại cũng sử dụng năng lực tự chữa lành này khi cho người bệnh một số thực hành quán tưởng.

Người ta càng quen quán tưởng những ánh sáng này, người ta càng hết tự co rút và rút ra được sự lợi lạc từ đó. Nói như thế có nghĩa đây không phải là một phương thuốc trị bá bệnh và không phải vấn đề là chờ đợi một sự lành bệnh kỳ diệu : bệnh tật cũng tham dự vào đời sống, và đó là một hiện tượng phức tạp mà sự xuất hiện do rất nhiều yếu tố. Tuy nhiên, nếu sự quán tưởng những ánh sáng màu không chữa lành cho chúng ta tất cả bệnh tật đi nữa, thì nó sẽ có thể giúp chúng ta sống tốt hơn. Như chúng ta đã nhận xét, càng có sự tin tưởng vào năng lực chữa bệnh của một phương thuốc bao nhiêu, thì nó có hiệu quả lợi lạc bấy nhiêu trên người cầu cứu nó. Nếu người ta không tin điều đó như vậy và người ta làm những thực tập chỉ trên đầu môi, thì rõ ràng những thực tập có một tác động rất nhỏ nơi chúng ta. Nhưng một điều chắc chắn trong mọi trường hợp : việc ấy sẽ không gây cho bạn một tai hại nào…

Như đối với những thực tập trước, sự quán tưởng thì đồng thời với hơi thở : ánh sáng thâm nhập vào thân thể với hơi thở vào, trong khi những nhiễu loạn tình cảm (phiền não) và sự khổ đau được tống xuất bởi hơi thở ra. Ánh sáng luôn luôn hành động trên mọi cấp độ một lúc – thể xác, lời nói và tâm thức – bởi vì ở cấp độ đó mà những khó khăn của chúng ta tác động, và người ta có thể tập trung ánh sáng trên những điểm đặc biệt làm chúng ta đau đớn, về thể xác cũng như về tinh thần.

Chính vì sự tiện lợi mà những xúc cảm khác nhau được đối xử riêng biệt, nhưng quan trọng là chớ quên rằng tất cả chúng được nối kết nhau bởi một gốc rễ – bản ngã. Chẳng hạn, bạn hãy lấy sự kiêu ngạo, nó có thể mặc lấy mọi loại hình thức nhuộm màu bởi những độc khác của tâm thức : người ta có thể kiêu hãnh cùng lúc với ghen tuông, ngu si, giận dữ và v.v… Điều đó muốn nói rằng, dù khi người ta làm việc chỉ trên một màu sắc, người ta đồng thời cũng rút được lợi lạc từ những hiệu quả của những màu sắc khác.

Khi bạn chấm dứt mọi thực tập của loạt này, bạn có thể tiếp theo dùng lại một cách thích đáng màu nào tùy theo cái nào gây rối cho bạn nhiều nhất. Chẳng hạn bạn cảm thấy không thể tự kiểm soát mình vì sự ghen tuông của bạn, bạn hãy dùng ánh sáng lục như một phương thuốc.

Mô tả thực tập

Trước tiên hãy xem xét xúc cảm nào phá rầy bạn, như sự ghen ghét hay kiêu ngạo, và bạn muốn làm việc với nó. Hãy biết nó làm nhiễm độc cuộc đời bạn đến mức nào và hãy ý thức những ảnh hưởng dội lại đầy khổ tâm của nó trên bạn và trên những người khác.

Tiếp theo hãy tưởng tượng bạn đang nhìn một bầu trời rất thanh tịnh màu xanh da trời, hay bầu trời đêm xanh thẫm và đầy sao, tùy theo cái nào bạn thích. Ở xa xuất hiện một khối cầu bằng ánh sáng trong đó người ta phân biệt được sáu màu sắc, sống động và lấp lánh như đá quý : trắng, lục, vàng, xanh da trời, đỏ và xanh của trời đêm. Tỏa sáng màu sắc và không thể sờ nắm như những màu sắc của mống cầu vồng, những ánh sáng màu này không ngừng quay cuồng gợn sóng trong khối cầu (như những bọt xà phòng). Màu nào trong các màu ấy cũng có thể trở thành màu thống trị của khối cầu, tùy theo những nhu cầu thực tập. Bạn hãy thâm nhập ý tưởng rằng mỗi màu thực sự có một năng lực chữa lành, có thể làm nhẹ những đau đớn của bạn và chữa lành cho sự tiêu cực xấu xa của những xúc cảm của bạn. Cũng hãy nhớ khi bạn làm những phần khác nhau của thực tập thì mỗi màu chứa đựng tinh túy của tất cả các màu kia.

Khi thở vào, bạn hút vào thân thể bạn – trong hình thức quen thuộc bình thường – ánh sáng của khối cầu, ánh sáng đó giúp cho bạn làm chủ được xúc cảm tiêu cực tương ứng với màu sắc của nó. Khi thở ra, bạn trục xuất khỏi thân thể bạn yếu tố xúc cảm mất quân bình này, dưới hình thức một khói màu độc hại, nó tan biến ở khoảng xa bạn ba tấc.

Khi bạn bắt đầu cảm thấy những hiệu quả tích cực của thực tập, hãy kết thúc buổi tập bằng cách tưởng tượng rằng bạn gởi ánh sáng chữa lành bạn vừa sử dụng cho một người đặc biệt cần. Chẳng hạn bạn biết một người rất kiêu ngạo và bạn muốn giúp đỡ nó, hãy gởi cho nó ánh sáng trắng và sau đó để cho ánh sáng trắng đó soi chiếu toàn thế giới.

Những thực tập này có thể rất ích lợi cho bạn, không chỉ về cá nhân, mà còn trong những tương quan với những người khác : nếu bạn điều phục tốt những mặt tiêu cực của nhân cách bạn, bạn sẽ ít xúc phạm những người khác hay làm họ tổn thương. Thế nghĩa là khi bạn tự tịnh hóa mình, bạn đã đi bước đầu tiên thực sự về phía những người khác.

Nếu bạn căng thẳng hay khó chịu trong khi làm những thiền định này, thì hãy làm lại một lát những thực tập ở trước : “Thư giãn”, “Tự mở mình ra” hay “Cảm nhận”, trước khi theo đuổi tiếp tục.

• Hãy thực hành “khối cầu cầu vồng” trong sáu tuần, mỗi tuần cho một màu, khoảng một giờ mỗi ngày.

1. Quán tưởng ánh sáng trắng : phương thuốc dành cho kiêu căng

Hãy tìm kiếm nơi bạn tất cả mọi thứ liên kết với kiêu căng. “Kiêu căng” ở đây dùng theo nghĩa ngạo mạn, một thái độ tự cao và hạ cố, và một tình cảm tự tôn đối với những người khác. Hãy xem xét những biểu lộ của kiêu căng trong đời sống hàng ngày của bạn và hãy thấy nó tác động tai hại như thế nào lên bạn, về thể xác cũng như về tình cảm.

Hãy quán tưởng khối cầu cầu vồng trước mặt bạn, trong bầu trời xanh (màu xanh theo bạn chọn như nói ở trên). Những ánh sáng muôn màu quay cuồng trong khối cầu hợp nhất lại để cho ta một ánh sáng trắng, lấp lánh và thanh tịnh như một viên kim cương. Hãy tưởng tượng rằng ánh sáng này thâm nhập bạn khi bạn thở vào ; nó cho phép bạn nhận diện sự kiêu căng trong bạn, hiểu nó, chấp nhận nó và thoát khỏi nó. Nó chuyển hóa thành khói đen và dày mà bạn trục xuất khi thở ra và nó biến mất hoàn toàn khi ra khỏi thân thể bạn ba tấc.

Hãy nghĩ rằng ánh sáng đã hoàn toàn tịnh hóa bạn khỏi kiêu căng và đã xóa mọi hậu quả độc hại của cái mà bạn đã suy nghĩ, nói năng hay làm dưới sự thống trị của nó. Nếu bạn đang có một bệnh nào đó đang đau ở một nơi nào đó, hãy tập trung vào sự tác động của ánh sáng ở chỗ ấy, và hãy cảm thấy những hiệu quả tốt lành của ánh sáng.

Vào cuối thời thiền, khi bạn cảm thấy được tịnh hóa khỏi sự kiêu căng, hãy hướng ánh sáng trắng đến những người mà bạn biết, rồi đến tất cả những người khác.

Để chấm dứt, ánh sáng trắng nhập trở lại vào khối cầu, nó lại trở nên nhiều màu và đi xa dần trong không gian và hoàn toàn biến mất. Hãy để tâm thức nghỉ ngơi trong không gian vô biên càng lâu cho đến khi nào bạn còn cảm thấy điều đó là tự nhiên.

2. Quán tưởng ánh sáng lục : phương thuốc dành cho ghen ghét, đố kỵ

Hãy tìm thấy trong bạn mọi thứ liên kết với ghen tỵ. Hãy xem những biểu lộ của ghen tỵ biểu lộ trong đời sống hàng ngày của bạn và những hậu quả của nó trên thể xác và trên những tình cảm của bạn.

Hãy quán tưởng khối cầu cầu vồng trước mặt bạn, trong bầu trời xanh. Những ánh sáng đủ màu quay cuồng trong khối cầu hợp lại thành một ánh sáng lục tươi. Hãy tưởng tượng ánh sáng này thâm nhập vào bạn khi bạn thở vào ; ánh sáng cho phép bạn nhận diện sự ghen tỵ của bạn, hiểu nó, chấp nhận nó và thoát khỏi nó. Nó chuyển hóa thành một khói dày màu lục đậm mà bạn tống ra khi thở ra và nó biến mất hoàn toàn ở khoảng cách ba tấc với thân thể bạn. Nếu bạn có bệnh tật gì hay chỗ đau nào, hãy tập trung lên tác động của ánh sáng vào chỗ đó, và hãy thấy những hiệu quả tốt lành.

Cuối thời thiền, khi bạn cảm thấy đã được tịnh hóa khỏi sự ghen tỵ, hãy hướng ánh sáng lục trước hết đến những người bạn biết, rồi thì đến tất cả mọi người.

Để chấm dứt, hãy tưởng tượng rằng ánh sáng lục lại hội nhập vào khối cầu, nó lại trở thành đủ màu và xa dần trong không gian và biến mất hoàn toàn. Hãy để tâm thức nghỉ ngơi trong không gian vô biên lâu cho đến khi nào điều đó còn tự nhiên với bạn.

4. Quán tưởng ánh sáng vàng :
phương thuốc dành cho tham muốn và thất vọng

Làm như những quán tưởng ở trên với ánh sáng vàng của kim loại vàng sáng chói, để tống ra khỏi bạn những tham muốn, sự không toại nguyện, không bằng lòng và những thất vọng của bạn trong hình thức một khói dày màu vàng đậm và đục.

4. Quán tưởng ánh sáng xanh da trời :
phương thuốc dành cho sự ngu si

“Ngu si” ở đây phải hiểu trong nghĩa uể oải và nhu nhược, một kiểu dễ dãi khoái trá với chính mình, như khi người ta thích không biết gì cả và làm con đà điểu rúc đầu trong cát. Là ngu si trong ý nghĩa một sự không hiểu biết cố tình, do thiếu ý chí muốn biết và hiểu, có từ sự uể oải và thụ động. Bạn hãy tìm nơi bạn mọi thứ liên kết với ngu si theo nghĩa người ta đã phân định : uể oải, nhu nhược, thụ động và dễ dãi tự mãn với chính mình.

Hãy làm theo trình tự như những quán tưởng ở trên với ánh sáng màu xanh da trời được thở vào, và tống ra những thứ thuộc ngu si trong hình thức một khói dày xanh đậm.

5. Quán tưởng ánh sáng đỏ :
phương thuốc dành cho sự tham lam

Hãy tìm nơi bạn sự tham lam và những ham muốn không thỏa mãn của nó, cũng như mọi thứ liên kết với nó : cảm giác thiếu thốn và nghèo khó, tình cảm cô đơn, những khuynh hướng keo kiệt, và sự bất lực không thể chia cho những người khác.

Hãy làm theo trình tự như những quán tưởng ở trên với ánh sáng màu đỏ chói sáng như hồng ngọc – một màu sắc nóng, sống động và vui tươi. Cái được tống ra là một khói dày màu nâu sẫm.

6. Quán tưởng ánh sáng màu xanh đêm :
phương thức dành cho sự giận dữ

Làm như những quán tưởng theo trình tự ở trên với ánh sáng màu xanh đêm với sự rực rỡ của một viên đá quý được thở vào, và giận dữ, thù ghét được thở ra dưới dạng khói dày màu đen và dơ bẩn.

âu hỏi : Tôi thường có cảm tưởng bị dồn vào một lối bí : y như luôn luôn mọi sự cứ lập lại. Luôn luôn cùng một hình ảnh và cùng những kinh nghiệm trở lại, dù tôi làm nhiều những thiền định và những quán tưởng. Ngài khuyên tôi làm thế nào để giải quyết loại vấn đề này ?

Trả lời : Tôi nghĩ rằng bạn nên cho tâm thức nghỉ ngơi một ít, để cho thư giãn là điều tốt.

Câu hỏi : Nhưng tôi cảm thấy rằng tôi càng lúc càng dễ nổi giận vì không thấy có tiến bộ nào và đến chỗ nổi giận với bài thực tập.

Trả lời : Bạn có cảm tưởng không tiến bộ, nhưng bạn nhận ra bạn đang giận dữ : trái lại, tôi nghĩ rằng có một tiến bộ bởi vì trước kia thậm chí bạn không biết bạn đang nổi giận. Nhận biết cơn giận của mình cũng là một cách tiến bộ. Nếu bạn chùi một cái bàn bao năm không chùi, bạn sẽ làm bốc lên một đám mây bụi và bạn sẽ không nhận ra từng hạt bụi làm nên đám mây dày đó. Nhưng nếu bạn chùi dọn mỗi ngày, một chút bụi nhỏ sẽ đập vào mắt bạn.