Menu
SHARE:
CHỨNG ĐẠO CAVĩnh Gia Huyền Giác (665-713).
CHỨNG ĐẠO CA (zh. 證道歌, ja. shōdōka) nghĩa là “bài ca về sự trực nhận chân lý”. Có 2 ý nghĩa:
1. Chỉ những bài ca tán tụng chân như của các thánh nhân khi thành đạo, đặc biệt là những vị đại thành tựu.
2. Đây là một kiệt tác của Thiền Sư Vĩnh Gia Huyền Giác, cũng được gọi là Tối Thượng Thừa Phật Tánh Ca (最上乘佛性歌, ja. saijōjō busshō-ka). Tác phẩm này chứa đựng những khái niệm căn bản của Pháp Bảo Đàn Kinh, của các bộ kinh thuộc hệ Bát-nhã-ba-la-mật-đa.
Ngay trong bài kệ đầu, Thiền Sư đã nhấn mạnh đến quan niệm trung tâm của Thiền Tông:
無明實性即佛性
幻化空身即法身
Vô minh thật tánh tức Phật tánh
Huyễn hoá không thân tức Pháp thân
Tánh thật vô minh tức Phật tánh,
Thân không ảo hoá tức Pháp thân.
(Bản dịch của Trúc Thiên).
Câu “(Bản lai) Vô nhất vật” – từ trước đến bây giờ chẳng có một vật – vốn đã có trong Pháp Bảo Đàn Kinh, được nhắc lại hai lần trong bài ca này. Theo Thiền Sư, sự chứng ngộ chân lý xảy ra một cách bất thình lình (đốn ngộ).
Cùng với Tín Tâm Minh của Tam Tổ Tăng Xán. Chứng Đạo Ca là tác phẩm Thiền nổi danh, được dịch sang rất nhiều ngôn ngữ. Bản Chứng Đạo Ca dưới đây do Dịch giả – Cư sỹ Trúc Thiên dịch, được NXB Lá Bối ấn loát và phát hành lần thứ nhất tại Saigon năm 1970.
證 道 歌Thiền Sư
君不見 法身覺了無一物 證實相無人法
頓覺了如來禪 無罪福無損益 誰無念誰無生 放四大莫把捉
決定說表真僧 摩尼珠人不識 淨五眼得五力
常獨行常獨步 窮釋子口稱貧 無價珍用無盡 上士一決一切了
從他謗任他非 觀惡言是功德
宗亦通說亦通 師子吼無畏說
遊江海涉山川 行亦禪坐亦禪
我師得見然燈佛 自從頓悟了無生 覺即了不施功
但得本莫愁末 佛性戒珠心地印
不求真不斷妄 心鏡明鑒無礙 豁達空撥因果 捨妄心取真理 損法財滅功德
大丈夫秉慧劍 震法雷擊法鼓
雪山肥膩更無雜 一地具足一切地 不可毀不可讚 有人問我解何宗
吾早曾經多劫修 第一迦葉首傳燈 真不立妄本空 心是根法是塵
嗟末法惡時世 作在心殃在身
旃檀林無雜樹 師子兒眾隨後
圓頓教勿人情 非不非是不是
吾早年來積學問 種性邪錯知解 不見一法即如來 饑逢王饍不能飡
師子吼無畏說 有二比丘犯婬殺 不思議解脫力
法中王最高勝 了了見無一物 假使鐵輪頂上旋 大象不遊於兔徑 |
CHỨNG ĐẠO CA(Phiên âm)
Quân bất kiến: Bổn nguyên tự tánh thiên chân Phật. Ngũ ấm phù vân không khứ lai, Tam độc thủy bào hư xuất một. [3] Chứng thực tướng, vô nhân pháp, Sát na diệt khước a tì nghiệp. Nhược tương vọng ngữ cuống chúng sanh. Tự chiêu bạt thiệt trần sa kiếp. [4] Đốn giác liễu Như Lai thiền, Lục độ vạn hạnh thể trung viên. Mộng lý minh minh hữu lục thú, Giác hậu không không vô đại thiên. [5] Vô tội phước, vô tổn ích, Tịch diệt tánh trung mạc vấn mịch. Tỷ lai trần kính vị tằng ma, Kim nhật phân minh tu phẫu tích. [6] Thùy vô niệm? Thùy vô sanh? Nhược thực vô sanh vô bất sanh. Hoán thủ cơ quan mộc nhân vấn: Cầu Phật thi công tảo vãn thành? [7] Phóng tứ đại, mạc bả tróc, Tịch diệt tánh trung tùy ẩm trác. Chư hành vô thường nhất thiết không, Tức thị Như Lai đại viên giác. [8] Quyết định thuyết, biểu chân tăng, Hữu nhân bất khẳng nhiệm tình trưng : Trực triệt căn nguyên Phật sở ấn: Trích diệp tầm chi ngã bất năng! [9] Ma ni châu, nhân bất thức, Như Lai tạng lý thân thâu đắc: Lục ban thần dụng không bất không, Nhất lỏa viên quang sắc phi sắc. [10] Tịnh ngũ nhãn, đắc ngũ lực, Duy chứng nãi tri nan khả trắc. Kính li khán hình kiến bất nan, Thủy trung tróc nguỵệt tranh niên đắc. [11] Thường độc hành, thường độc bộ, Đạt giả đồng du niết bàn lộ. Điệu cổ thần thanh phong tự cao. Mao tụy cốt cương nhân bất cố. [12] Cùng Thích tử, khẩu xưng bần, Thực thị thân bần đạo bất bần. Bần tắc thân thường phi lũ hạt, Đạo tắc tâm tàng vô giá trân. [13] Vô giá trân, dụng vô tận, Lợi vật ứng cơ chung bất lận. Tam thân tứ trí thể trung viên, Bát giải lục thông tâm địa ấn. [14] Thượng sĩ nhất quyết nhất thiết liễụ Trung hạ đa văn đa bất tín. Đản tự hoài trung giải cấu y, Thùy năng hướng ngoại khoa tinh tiến? [15] Tòng tha báng, nhiệm tha phi, Bả hỏa thiêu thiên đồ tự bì. Ngã văn kháp tự ẩm cam lộ, Tiêu dung đốn nhập bất tư nghì. [16] Quán ác ngôn, thị công đức, Thử tắc thành ngô thiện tri thức. Bất nhân sán báng khởi oan thân, Hà biểu vô sanh từ nhẫn lực. [17] Tông diệc thông, thuyết diệc thông, Định huệ viên minh bất trệ không. Phi đản ngã kim độc đạt liễu, Hằng sa chư Phật thể giai đồng. [18] Sư tử hống, vô úy thuyết, Bách thủ văn chi giai não liệt. Hương tượng bôn ba thất khước uy, Thiên long tịch thính sanh hân duyệt. [19] Du giang hải, thiệp sơn xuyên, Tầm sư phỏng đạo vi tham thiền. Tự tòng nhận đắc Tào Khê lộ, Liễu tri sanh tử bất tương can. [20] Hành diệc thiền, tọa diệc thiền, Ngữ mặc động tịnh thể an nhiên. Túng ngộ phong đao thường thản thản, Giả nhiêu độc dược giã nhàn nhàn [21] Ngã Sư đắc kiến Nhiên Đăng Phật, Đa kiếp tằng vi nhẫn nhục tiên. Kỉ hồi sanh? Kỉ hồi tử? Sanh tử du du vô định chỉ! [22] Tự tòng đốn ngộ liễu vô sanh, Ư chư vinh nhục hà ưu hỉ Nhập thâm sơn, trú lan nhã, Sầm ngâm u thúy trường tùng hạ, Ưu du tĩnh tọa dã tăng gia, Khuých tịch an cư thực tiêu sái? [23] Giác tức liễu, bất thi công, Nhất thiết hữu vi pháp bất đồng. Trụ tướng bố thí sanh thiên phước, Do như ngưỡng tiễn xạ hư không. Thế lực tận, tiễn hoàn trụy, Chiêu đắc lai sanh bất như ý. Tranh tự vô vi thực tướng môn, Nhất siêu trực nhập Như Lai địa. [24] Đản đắc bổn, mạc sầu mạt, Như tịnh lưu li hàm bửu nguyệt. Kí năng giải thử như ý châu, Tự lợi lợi tha chung bất kiệt. Giang nguyệt chiếu, tùng phong xuy, Vĩnh dạ thanh tiêu – hà sở vi? [25] Phật tánh giới châu tâm địa ấn, Vụ lộ vân hà thể thượng y. Hàng long bát, giải hổ tích, Lưỡng cổ kim hoàn minh lịch lịch. Bất thị tiêu hình hư sự trì, Như Lai bửu trượng thân tung tích. [26] Bất cầu chân, bất đoạn vọng, Liễu tri nhị pháp không vô tướng. Vô tướng vô không vô bất không, Tức thị Như Lai chân thực tướng. [27] Tâm kính minh giám vô ngại, Quách nhiên oánh triệt châu sa giới. Vạn tượng sâm la ảnh hiện trung, Nhất lỏa viên quang phi nội ngoại. [28] Khoát đạt không, bát nhân quả, Mãng mãng đãng đãng chiêu ương họa. Khí hữu trước không bệnh diệc nhiên, Hoàn như tị nịch nhi đầu hỏa. [29] Xả vọng tâm, thủ chân lý, Thủ xả chi tâm thành xảo ngụy. Học nhân bất liễu dụng tu hành, Chân thành nhận tặc tương vi tử. [30] Tổn pháp tài, diệt công đức, Mạc bất do tư tâm ý thức. Thị dỉ thiền môn liễu khước tâm, Đốn nhập vô sanh tri kiến lực. [31] Đại trượng phu bỉnh huệ kiếm, Bát nhã phong hề kim cương diệm. Phi đản năng thôi ngoại đạo tâm, Tảo tằng lạc khước thiên ma đảm. [32] Chấn pháp lôi, kích pháp cổ, Bố từ vân hề sái cam lộ. Long tượng xúc đạp nhuận vô biên, Tam thừa ngũ tánh giai tỉnh ngộ.
Tuyết sơn phì nhị cánh vô tạp, Phi sắc phi tâm phi hạnh nghiệp. Đàn chỉ viên thành bát vạn môn, Sát na diệt khước tam kỳ kiếp. Nhất thiết số cú phi số cú, Dữ ngô linh giác hà giao thiệp? [34] Bất khả hủy, bất khả tán, Thể nhược hư không vô nhai ngạn. Bất ly đương xứ thường trạm nhiên. Mịch tức tri quân bất khả kiến. Thủ bất đắc, xả bất đắc, Bất khả đắc trung chỉ ma đắc. Mặc thời thuyết, thuyết thời mặc. Đại thí môn khai vô ủng tắc. [35] Hữu nhân vấn ngã giải hà tông, Báo đạo Ma Ha Bát Nhã lực. Hoặc thị hoặc phi nhân bất thức, Nghịch hành thuận hành thiên mạc trắc. [36] Ngô tảo tằng kinh đa kiếp tu. Bất thị đẳng nhàn tương cuống hoặc. Kiến pháp tràng, lập tông chỉ Minh minh Phật sắc Tào Khê thị. [37] Đệ nhất Ca Diếp thủ truyền đăng, Nhị tháp bát đại Tây Thiên ký. Pháp đông lưu, nhập thử thổ, Bồ Đề Đạt Ma vi sơ tổ. Lục đại truyền y thiên hạ văn, Hậu nhân đắc đạo hà cùng số. [38] Chân bất lập, vọng bổn không. Hữu vô câu khiển bất không không, Nhị thập không môn nguyên bất trước, Nhất tánh Như Lai thể tự đồng. [39] Tâm thị căn, pháp thị trần, Lưỡng chủng do như kính thượng ngân. Ngân cấu tận trừ quang thỉ hiện, Tâm pháp song vong tánh tức chân. [40] Ta mạt pháp! Ác thời thế! Chúng sanh phước bạc nan điều chế. Khứ thành viễn hề tà kiến thâm, Ma cường pháp nhược đa oan hại, Văn thuyết Như Lai đốn giáo môn, Hận bất diệt trừ như ngõa toáị. [41] Tác tại tâm, ương tại thân, Bất tu oan tổ cánh vưu nhân. Dục đắc bất chiêu vô gián nghiệp, Mạc báng Như Lai chánh pháp luân. [42] Chiên đàn lâm vô tạp thụ, Uất mật sâm trầm sư tử trú. Cảnh tịnh lâm nhàn độc tự du, Tẩu thú phi cầm giai viễn khứ. [43] Sư tử nhi, chúng tùy hậu, Tam tuế tiện năng đại hao hống. Nhược thị dã can trục Pháp Vương, Bách niên yêu quái hư khai khẩu! [44] Viên đốn giáo vật nhân tình, Hữu nghi bất quyết trực tu tranh. Bất thị sơn tăng sinh nhân ngã, Tu hành khủng lạc đoạn thường khanh! [45] Phi bất phi, thị bất thị, Sai chi hào li thất thiên lý. Thị tắc Long nữ đốn thành Phật, Phi tắc Thiện Tinh sanh hãm trụy. [46] Ngô tảo niên lai tích học vấn, Diệc tằng thảo sớ tầm kinh luận, Phân biệt danh tướng bất tri hưu, Nhập hải toán sa đồ tự khốn, Khước bị Như Lai khổ ha trách, Sổ tha trân bửu hữu hà ích? Tòng lai tắng đắng giác hư hành, Đa niên uổng tác phong trần khách! [47] Chủng tánh tà, thác tri giải, Bất đạt Như Lai viên đốn chế. Nhị thừa tinh tiến vật đạo tâm, Ngoại đạo thông minh vô trí huệ. Diệc ngu si, diệc tiểu ngãi, Không quyền chỉ thượng sanh thực giải, Chấp chỉ vi nguyệt uổng thi công, Căn cảnh pháp trung hư niết quái! [48] Bất kiến nhất pháp tức Như Lai, Phương đắc danh vi Quán Tự Tại. Liễu tức nghiệp chướng bổn lai không, Vị liễu ưng tu hoàn túc trái. [49] Cơ phùng ngọc thiện bất năng xan. Bệnh ngộ Y Vương chẩm đắc sái? Tại dục hành thiền tri kiến lực, Hỏa trung sanh liên chung bất hoại. Dõng Thi phạm trọng ngộ vô sanh, Tảo thời thành Phật ư kim tại. [50] Sư tử hống vô úy thuyết, Thâm ta mông đổng ngoan bì đát, Chỉ tri phạm trọng chướng bồ đề, Bất kiến Như Lai khai bí quyết. [51] Hữu nhị tỳ khưu phạm dâm sát. Ba Ly huỳnh quang tăng tội kết. Duy Ma đại sĩ đốn trừ nghi, Do như hách nhật tiêu sương tuyết. [52] Bất tư nghị giải thoát lực, Diệu dụng hằng sa giã vô cực. Tứ sự cúng dường cảm từ laọ Vạn lượng hoàng kim diệc tiêu đắc. Phấn cốt toái thân vị túc thù, Nhất cú liễu nhiên siêu bách ức. [53] Pháp trung Vương tối cao thắng, Hằng sa Như Lai đồng cộng chứng. Ngã kim giải thử như ý châu, Tín thọ chi giả giai tương ứng. [54] Liễu liễu kiến vô nhất vật, Diệc vô nhân diệc vô Phật. Đại thiên sa giới hải trung âu, Nhất thiết thánh hiền như điện phất. [55] Giả sử thiết luân đỉnh thượng triền, Định huệ viên minh chung bất thất. Nhật khả lãnh, nguyệt khả nhiệt, Chúng ma bất năng hoại chân thuyết. Tượng giá tranh vanh mạn tiến đồ, Thùy kiến đường lang năng cự triệt? [56] Đại tượng bất du ư thố kính, Đại ngộ bất câu ư tiểu tiết. Mạc tương quản kiến báng thương thương, Vị liễu, ngô kim vị quân quyết. |
KHÚC CA CHỨNG ĐẠO(Trúc Thiên phiên dịch)
I. Như Lai Vô Thượng Thiền Anh thấy chăng: Pháp thân giác rồi không một vật, Chứng thực tướng, không nhân pháp, II. Cảnh Giới Tự Chứng Thoắt giác rồi Như Lai Thiền, Không tội phước, không thêm bớt, Ai không niệm? Ai không sanh? Buông bốn đại, đừng nắm bắt, III. Đại Ý Chí Dám nói quyết, rõ chân tăng, Ngọc ma ni, người có biết, Tịnh năm mắt, được năm lực, IV. Con Đường Niết Bàn Thường một mình, thường tản bộ, Hèn con Phật, miệng xưng nghèo, Châu báu đeo dùng chẳng hết, Bậc cao một quyết là xong hẳn, V. Đổi phẩm Chướng Đạo thành Trợ Đạo Mặc ai biếm, mặc ai gièm, Xét lời ác, ấy công đức, VI. Tông Thông Thuyết Thông Tông cũng thông, thuyết cũng thông, Sư tử hống thuyết vô uý, VII. Tâm Ấn Tào Khê Chơi biển cả, dạo rừng thiêng, Đi cũng thiền, ngồi cũng thiền, VIII. Tự Giác Thầy ta được thấy Nhiên Đăng Phật, Tự thời thoắt ngộ pháp vô sanh, Biết là xong tất, chẳng cần công, IX. Giác Tha Cốt ở gốc, lo chi cành, Ngọc giới hạnh, tâm in, tánh tỏ, X. Đất Như Lai Không cầu chân, chẳng dứt vọng, Gương tâm sáng, soi chẳng ngại Đắm ngoan không, phá nhân quả, Buông vọng tâm, giữ chân lý, Tốn pháp tài, dứt công đức, XI. Hành Như Lai Sự Đại trượng phu cầm kiếm huệ, Nổi pháp lôi, đánh pháp cổ, XII. Vô Trụ Niết Bàn Cỏ phì nhị đơm ròng đỉnh Tuyết, Một địa gồm đủ tất cả địa, Không thể chê, không thể khen, Có người hỏi ta giải tông nào, XIII. Truyền Tâm Pháp Yếu Ta sớm từng qua bao kiếp tu, Thoạt tiên Ca Diếp đèn tâm truyền, Chân chẳng lập, vọng vốn không, Tâm là căn, pháp là trần, XIV. Ma Chướng Thời Mạt Pháp Ôi mạt pháp! Ác thời thế! Tại tâm làm, tại thân chịu, XV. Khí Tượng Phật Thừa Rừng chiên đàn không tạp thụ, Sư tử con, chúng theo mẹ, XVI. Pháp Viên Đốn Pháp viên đốn vượt tình thường, Thị chẳng thị, phi chẳng phi, XVII. Chứng Tích Cá Nhân Ta sớm bao năm chuyên học vấn, Tánh tà vạy, giải lạc lầm, Chẳng thấy một pháp tức Như Lai, Đói gặp tiệc vua không thể ăn, XVIII. Duy Ma Sư Tử Hống Sư tử hống thuyết vô úy, Có hai Tỳ Khưu phạm dâm sát, Bàn nghĩ chi sức giải thoát, XIX. Pháp Vương Vương Pháp Đấng Pháp Vương, bậc Tối Thắng, Suốt suốt thấy không một vật, Ví phỏng thiết luân trên đầu chuyển, Voi lớn đâu thèm đi dấu thỏ, |
SHARE:
Ban biên tập website Thiện Tri Thức chúng tôi chân thành cám ơn các trang mạng, các tác giả cùng những cộng tác viên , các bạn đọc đã cho phép chúng tôi trích đăng và gửi bài tới trang nhà chúng tôi. Những ý kiến đóng góp và bài viết xin gửi về email [email protected].
Mong mọi sự tốt lành!
© Bản quyền 2021 THIỆN TRI THỨC | Thiết kế bởi TIGONSYS
