GIẤC MƠ LÚC TỈNH

Đến lúc này, chắc hẳn bạn đang cảm kích năng lực to lớn của tâm trí, đặc biệt là khả năng tự tạo ra giấc mơ của nó. Tạo ra giấc mơ không phải là một hành động do chủ ý của bạn; tâm trí bạn có năng lực để tự làm điều đó. Nhưng như bạn đã thấy, giấc mơ của bạn không phải là những khách thể tinh thần duy nhất mà bản thân tâm trí tự tạo ra. Tiếng nói liên tu bất tận cả ngày trong đầu bạn là năng lực biểu đạt của tâm trí, và chính năng lực này tạo ra những giấc mơ. Sẽ không sai khi gọi cuộc hội thoại đó trong đầu bạn là “giấc mơ lúc tỉnh”. Mọi điều riêng tư mà tiếng nói đó bộc lộ ra là do những samskara tích tụ bên trong bạn. Tâm trí bạn luôn nỗ lực để giải phóng những khối chướng ngại đó vào mọi lúc bạn tỉnh thức trong ngày. Ví dụ, bạn thấy ai đó đang chạy và tiếng nói bên trong bạn sẽ lẩm nhẩm: “Cậu ta đã làm gì sai chăng? Dáng vẻ cậu ta trông giống em trai mình khi nó bỏ chạy. Cậu ta đang chạy trốn cái gì sao?”. Vấn đề là tình huống hiện tại chẳng hề liên quan đến em trai bạn, còn anh chàng này có thể chỉ đang chạy bộ để tập thể dục. Tâm trí bạn đang tận dụng cơ hội này để phóng thích những năng lượng đang mắc kẹt bên trong. Đó là lý do vì sao phần lớn những cuộc hội thoại trong tâm trí đều tiêu cực. Đa phần những năng lượng bạn lưu giữ lại bên trong bắt nguồn từ những điều xảy ra trái ý bạn. Khi một sự kiện xảy ra, sau đó kích hoạt những samskara tiêu cực này, sự kiện mới đó sẽ được xem như một trải nghiệm tiêu cực một cách vô thức. Về bản chất, mức độ tiêu cực cứ tăng lên theo cấp số nhân.

Nếu bạn thật sự muốn tìm hiểu cách mà những ý hướng cá nhân của bạn khiến cho cuộc sống trở thành trải nghiệm tiêu cực, hãy hình dung bạn xây một ngôi nhà và quyết định sơn tường căn bếp màu trắng. Bạn có biết rằng có hơn năm mươi tông màu trắng? Hãy cố đợi cho đến khi bạn chọn được tông trắng mà bạn muốn nhé. Nói cách khác, chỉ có một số rất ít lựa chọn khớp với sở thích của bạn và khiến bạn hạnh phúc. Tất cả các tông sắc còn lại khiến bạn không thoải mái. Hãy nhìn vào phần lớn những điều mà bạn kháng cự. Có hàng tỷ thứ xảy ra trong cuộc sống không đáp ứng sở thích của bạn, trong khi chỉ một số ít thứ tương thích với bạn. Như vậy, khả năng cuộc sống trở thành trải nghiệm tiêu cực là cực kỳ cao. Không phải do cuộc sống tiêu cực, mà vì điều duy nhất không tiêu cực đối với bạn là điều phải hoàn toàn vừa ý bạn.

Việc hiểu điều này rất quan trọng. Bạn đã tạo lập ra một hệ thống mà trong đó, bạn không thể chiến thắng. Bạn đã mở rộng hệ thống đó, cái hệ thống có thể gây phiền toái cho bạn, bởi vì bạn muốn cuộc sống bao gồm cả những trải nghiệm khơi gợi lại những gì đã khiến bạn bận lòng trước đây. Thêm vào đó, cuộc sống gần như không bao giờ hoàn toàn làm bạn hài lòng, bởi vì bạn muốn mọi thứ phải hoàn hảo, phải đúng y như ý bạn. Điều này cho bạn thấy sức mạnh của những chiều hướng lựa chọn trong quá khứ và hiện tại – càng có nhiều ý hướng cá nhân thì bạn sẽ càng ít có khả năng đạt được hạnh phúc.

Đến thời điểm này, chúng ta đã học được nhiều về tâm trí. Chúng ta đã bắt đầu bằng việc thấu hiểu tâm trí rỗng không. Tiếp đó, chúng ta đề cập đến tầng tâm trí tại-đây-và-bây-giờ – tầng hiển thị bên trong các hình ảnh nhận được qua các giác quan. Ở bên trên tầng tâm trí đó, rắc rối thật sự bắt đầu. Bạn ở-trong-đó – cũng chính là thực thể có ý thức nhận biết bạn ở trong đó – đã dùng sức mạnh ý chí để níu giữ lại những hình ảnh cụ thể nào đó trong tất cả những hình ảnh đi qua tâm trí. Điều này dẫn đến sự hình thành một tầng tâm trí khác, gọi là tầng samskara. Nó lưu giữ những ấn tượng đã được kết tập từ quá khứ – nền tảng cho những ý hướng cá nhân của bạn. Có vẻ như việc bạn xây dựng toàn bộ cấu trúc này trong tâm trí vẫn chưa đủ, do đó bạn cam kết dành cả cuộc đời mình để suy tư về cách phục vụ nó. Tâm thức bạn gần như lạc lối, chỉ tập trung vào khái niệm tinh thần sai lệch này về bản ngã.

May thay, có một lối thoát – được gọi là ‘tâm thức chứng nhân’. Nếu bạn có thể học cách ngồi lắng lại và đơn thuần quan sát tiếng nói đó trong đầu bạn, bạn có thể giải phóng bản thân. Không phải là bắt tiếng nói đó câm bặt. Đừng bao giờ đấu với tâm trí. Nếu chính bạn đã làm như vậy với tâm trí bạn, sao bạn có thể than phiền về tâm trí? Chính bạn là người cứ ăn mãi một món ăn khiến bạn phát ốm, rồi chính bạn lại hét lên than phiền về cái món đó sao? Tất nhiên là không – bạn phải thay đổi hành vi của mình. Tương tự, chính những samskara được lưu giữ đang làm xáo trộn trạng thái kỳ diệu của tâm trí, do đó bạn phải thay đổi hành vi nội tại của mình. Cách làm điều này khá đơn giản: giải phóng những samskara mà bạn đã tàng trữ trước đó và đừng lưu giữ thêm bất cứ samskara nào nữa. Nói dễ hơn làm, nhưng chắc chắn chúng ta sẽ khám phá ra cách thực hiện điều này.

Có một thứ khiến nhiệm vụ của chúng ta trở nên phức tạp. Tâm trí không phải là nguồn lực duy nhất gây trở ngại cho việc tìm kiếm bình an nội tại – còn có các xúc cảm nữa. Việc tâm trí liên tục phóng thích năng lượng tích tụ thông qua tiếng nói bên trong đã đủ phiền toái rồi; vậy mà tâm trí còn có một cô em gái nhỏ, chính là trái tim. Trái tim có thể tạo ra những xúc cảm khiến cho việc sống ở trong đó trở nên vô cùng thú vị. Đôi khi ở bên trong như có những ngọn núi lửa đang hoạt động và những lúc khác trạng thái nội tâm của bạn tươi đẹp đến mức bạn chỉ muốn tan hòa vào nó. Điều gì đang diễn ra vậy? Và quan trọng hơn, bạn có thể làm gì với nó? Như bạn kỳ vọng, đó chính xác là những gì mà chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu trong hành trình khám phá việc sống ở bên trong chính mình, hay đời sống nội tâm, là như thế nào.

🍀🌼💦

GIẤC MƠ LÚC TỈNH
Trích SỐNG ĐỜI TỰ DO – MICHAEL A. SINGER
Bùi Thị Ngọc Hương dịch, NXB Dân Trí @2025.

Post: Thường An